Trong suốt chặng đường Đổi mới, Việt Nam đã kiên định với một chủ trương chiến lược, đó là xây dựng nền kinh tế vừa độc lập, tự chủ, vừa tích cực và chủ động hội nhập quốc tế sâu rộng. Đây không phải là hai mục tiêu mâu thuẫn, mà là hai mặt có quan hệ biện chứng, hỗ trợ lẫn nhau, tạo thành nền tảng vững chắc cho sự phát triển bền vững của đất nước.
Độc lập tự chủ và hội nhập quốc tế: Hai mặt của một chiến lược
Xây dựng nền kinh tế độc lập, tự chủ không có nghĩa là theo đuổi chính sách “đóng cửa” hay cô lập. Trái lại, đó là việc tạo dựng một nền kinh tế có sức chống chịu mạnh mẽ trước những biến động từ bên ngoài, có khả năng tự quyết về đường lối phát triển, bảo vệ lợi ích quốc gia và dựa trên sức mạnh nội tại làm nền tảng.
Mối quan hệ giữa độc lập và hội nhập là không thể tách rời. Một nền kinh tế có nội lực vững vàng, có sự tự chủ mới có thể tự tin bước ra sân chơi toàn cầu, chủ động trong đàm phán và hợp tác để mang lại lợi ích cao nhất. Ngược lại, quá trình hội nhập giúp chúng ta thu hút các nguồn lực quan trọng từ bên ngoài như vốn, công nghệ hiện đại và kinh nghiệm quản lý tiên tiến. Chính những nguồn lực này lại quay trở lại bồi đắp, củng cố thêm cho sức mạnh và sự độc lập của nền kinh tế.
Nhìn lại chặng đường đã qua: Thành tựu và thách thức
Thực tiễn đã chứng minh tính đúng đắn của chủ trương này. Sau gần 40 năm, kinh tế Việt Nam đã đạt được những thành tựu ấn tượng. Kinh tế vĩ mô được giữ vững ổn định, tốc độ tăng trưởng luôn ở mức cao, đưa quy mô nền kinh tế lên vị trí thứ 5 trong khu vực ASEAN và thứ 34 trên thế giới vào năm 2023. Việt Nam đã trở thành một mắt xích quan trọng trong mạng lưới kinh tế toàn cầu với quan hệ thương mại cùng 230 đối tác và 16 Hiệp định Thương mại Tự do (FTA) đã được ký kết.
Dây chuyền chế biến tôm xuất khẩu ở nhà máy của Tập đoàn thuỷ sản Minh Phú_Ảnh: TTXVN
Tuy nhiên, bên cạnh những thành công, sự tự chủ của nền kinh tế vẫn còn đối mặt với nhiều thách thức. Chúng ta vẫn còn phụ thuộc đáng kể vào khu vực kinh tế có vốn đầu tư nước ngoài (FDI), trong khi khối doanh nghiệp trong nước, đặc biệt là doanh nghiệp tư nhân, phần lớn còn nhỏ bé, hạn chế về công nghệ và năng lực cạnh tranh. Giá trị gia tăng trong các sản phẩm xuất khẩu còn chưa cao, cho thấy nội lực của nền kinh tế cần được củng cố mạnh mẽ hơn nữa.
Hướng đi cho tương lai: Củng cố nội lực để vươn xa
Trong bối cảnh thế giới đầy biến động, việc tiếp tục củng cố nền kinh tế độc lập, tự chủ càng trở nên cấp thiết. Để làm được điều này, Việt Nam cần tập trung vào các giải pháp trọng tâm: giữ vững ổn định kinh tế vĩ mô, cơ cấu lại nền kinh tế gắn với đổi mới mô hình tăng trưởng dựa trên khoa học – công nghệ và đổi mới sáng tạo.
Đặc biệt, nhiệm vụ quan trọng là phải phát triển mạnh mẽ khu vực kinh tế trong nước. Cần tạo ra một thế “kiềng ba chân” vững chắc giữa kinh tế nhà nước, kinh tế tập thể và kinh tế tư nhân, trong đó kinh tế tư nhân được xem là một động lực quan trọng. Khi khu vực kinh tế trong nước lớn mạnh, có khả năng kết nối và cạnh tranh sòng phẳng, sự phụ thuộc vào bên ngoài sẽ giảm bớt, tạo ra một nền tảng vững chắc để Việt Nam không chỉ hội nhập thành công mà còn vươn xa hơn nữa trên trường quốc tế.